Industrialna kultura Zagłębia Ruhry. Cuda techniki i fascynująca transformacja

To historia o niesamowitej metamorfozie. Teren, gdzie kiedyś kwitł przemysł, a słowa „węgiel” i „stal” były odmieniane na tysiące sposobów, przekształcił się w raj dla miłośników sztuki, kultury, rekreacji i rozrywki.

Jak to możliwe? Co leży u podstaw tej przemiany, która zdarzyła się w samym sercu Nadrenii Północnej-Westfalii? Dlaczego warto wziąć udział w Nocy Kultury Przemysłowej, uczestniczyć w festiwalach sztuki oraz zwiedzać (także z pozycji rowerowego siodełka) takie miejsca jak Zollverein?

Spróbujemy zabrać was w nietypową podróż: zapnijcie pasy i… zaczynamy!

Jak się tam dostać?

Najprostszy i najtańszy sposób na dotarcie do Zagłębia Ruhry? Lot z Polski do Dortmundu. Wizz Air operuje na tej trasie z Wrocławia (w soboty i wtorki), Katowic (2x dziennie), Olsztyna (w poniedziałki, środy i piątki) oraz z Gdańska (5x w tygodniu).

Na trasie do Dortmundu możemy napotkać także samoloty bezpośredniego konkurenta węgierskiej linii, czyli Ryanaira. Tani przewoźnik realizuje połączenie z Katowic (w rozkładzie letnim – 6x w tygodniu, w zimowym – 4x w tygodniu) oraz z Krakowa, skąd w okresie październik-marzec polecimy do Zagłębia Ruhry w poniedziałki, środy, piątki i niedziele.

Zollverein. Klasa światowa!

Jeżeli Zagłębie Ruhry jest industrialną koroną, to niesamowity kompleks przemysłowy kopalni i koksowni Zollverein jest perłą w tej koronie. Obiekt współcześnie zachwyca mieszanką „górniczej przeszłości” – w tym miejscu wydobyto ponad 200 mln ton węgla – i nowoczesności.

Jak opisać Zollverein? Może w następujący sposób:

…wyobraźcie sobie ogromny obszar przemysłowy. Serce gospodarki Niemiec, pompujące niegdyś życiodajną krew, pobudzającą gospodarkę całego państwa. Krew przyjmowała postać wydobywanego węgla, który na miejscu wykorzystywany był do produkcji koksu.

…wyobraźcie sobie, że zasoby węgla zaczynają się kurczyć. Kolejne szyby zostają zamykane, coraz mniej osób pracuje przy wydobyciu, coraz więcej ludzi pyta: „Co o zrobić z tym przemysłowym terenem?”

…wyobraźcie sobie, że cały kompleks bardzo szybko objęto ochroną konserwatorską. Mądre głowy uznały, że to miejsce unikalne na skalę światową. Jeszcze wczoraj: synonim brudu, przemysłu, ciężkiej pracy. Jaki jest plan? Pokazać, że to niesamowita okolica, którą można przekształcić w zupełnie inny organizm.

Zamiast śmierci, nowe życie. Świadectwo przepięknej (nie tylko dla koneserów) architektury przemysłowej oraz historii techniki.

Potem poszło już z górki. 1986? Wpis na listę zabytków. 2001? Wpis na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Wisienka na torcie? Rok 2010, kiedy to Essen i Zagłębie Ruhry jest wybrane Europejską Stolicą Kultury.

A Zollverein, ten symbol przemysłu i stu kilkudziesięciu lat rycia w ziemi, był w tym czasie centralnym punktem, gdzie zamiast górników łatwiej i szybciej jest spotkać artystów i zachwyconych turystów z całego świata.

To miejsce żyje. Zachwyca dbałością o przedstawienie historycznych miejsc i działalności w nowoczesny sposób – okazuje się, że o historii da się opowiadać w sposób ciekawy i wzbudzający zainteresowanie turystów. Do tego fascynujący jest kontrast między klasycznymi strukturami przemysłowymi i nowoczesnymi formami architektonicznymi, których na terenie Zollverein jest sporo.

Ogród, ścieżki rowerowe i spacerowe na terenie kopalni i koksowni? Dlaczego nie! Sale wystawowe, pracownie, Muzeum Ruhry. Centrum choreograficzne, odwiedziny w jednej z licznych kawiarni i restauracji… a na deser największa na świecie wystawa współczesnej sztuki wzorniczej.

Podziwiajcie zatem kompleks Zollverein, wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO – i pomyślcie, co pięknego można w Polsce zrobić na Śląsku.

Na sportowo i w duchu rekreacji. Również z dziećmi!

Wspominaliśmy o zmianach? To nie tylko kwestia budynków, ale i samej natury. Zagłębie Ruhry zmienia się w zieloną krainę – przyroda odzyskuje dawny teren, a mnogość miejsc spacerowych, ścieżek rowerowych, możliwości uprawiania wielu sportów, przyciąga nie tylko młodych ludzi.

Idealny pojazd na eksplorowanie tych terenów? Zdecydowanie rower. Z tej perspektywy lepiej widać, jak pięknie może wyglądać miejsce, które jeszcze nie tak dawno temu kojarzyło się tylko z przemysłem. Co ciekawe, wycieczka szlakiem industrialnych zabytków Zagłębia Ruhry może być ciekawym doświadczeniem także dla najmłodszych. I nie tylko o pedałowaniu na rowerze mowa…

…ale chociażby o Muzeum Przemysłu LWM w Henrichshütte w Hattingen. Dzieci mogą podążać Rattenweg, czyli „ścieżką szczura” – maskotka muzeum (niebieski szczur) oprowadzi małych podróżników po specjalnie przygotowanych stacjach, gdzie czekają na nich zadania. Dodajmy do tego plac zabaw z wielkim piecem oraz ogromną zjeżdżalnię, a otrzymamy przepis na świetną zabawę.

Informacja dla nieco starszych: wycieczki z przewodnikiem dla rodzin z dziećmi powyżej szóstego roku życia dostępne są w każdy piątek i sobotę.

Postindustrialny świat i dziedzictwo przemysłowe

Zmieniamy nieco klimat? Duisburg-Nord to park krajobrazowy, który powstał dzięki determinacji do niezbędnych zmian. Władze miasta Duisburg, położonego w sercu Zagłębia Ruhry, wdrożyły w życie plan przekształcenia pozostałości po terenach przemysłowych w… atrakcję turystyczną, która jednocześnie stanowić będzie nową przestrzeń publiczną dla mieszkańców.

Efekt? Na terenie Duisburg-Nord możemy jeździć na rowerze, ponieważ wytyczono mnóstwo ścieżek rowerowych. Są z nami miłośnicy wspinaczki? Spróbujcie swoich sił na trasach, które wiodą bezpośrednio po ścianach budynków i magazynów przemysłowych – dodatkową atrakcją jest wieczorna iluminacja, która wydobywa z budynków dodatkowe półcienie.

A może po prostu aktywnie wypoczywać, podziwiając postindustrialny krajobraz, w który wtopione są historyczne budynki i liczne oazy zieleni?

Dla osób, które parają się szeroko pojętą sztuką, fascynującym zajęciem będzie uczestnictwo w koncertach, wystawach i seansach filmowych – kultura w Duisburg-Nord idealnie wpasowała się w pomieszczenia, które kiedyś służyły zgoła innym, przemysłowym celom…

Więcej, mocniej, ciekawiej

To tylko część industrialnej kultury Zagłębia Ruhry. „Pałac pracy” czyli Zollern Colliery Museum w Dortmundzie zachwyci tych, którzy zainteresowani są codziennością pracowników kopalń i ich rodzin w ciężkich czasach. Sztuka wysoka? Zaplanujcie swój pobyt w trakcie trwania jednego z festiwali, takich jak Ruhrfestspiele, Ruhr Piano Festival czy Ruhrtriennale.

A może coś nieco bardziej przyziemnego? Zawitajcie do Niemieckiego Muzeum Piłki Nożnej w Dortmundzie (i nie jest to oferta skierowana wyłącznie do mężczyzn) 😉

Nieoczywiste atrakcje

Przyznajcie sami, że to nietypowa propozycja. Na pozór: to nie miało prawa się udać. A jednak transformacja Zagłębia Ruhry z przemysłowego serca Niemiec w tętniący życiem, kulturą i sztuką region – zakończyła się pełnym sukcesem.

Warto przekonać się o tym osobiście, ruszając na podbój Nadrenii Północnej-Westfalii, na przykład na Szlak Kultury Przemysłowej. Wrócicie zachwyceni.

* * *

Zobaczcie również inne teksty i ciekawostki, które dotyczą Nadrenii Północnej-Westfalii:

Weekend w Düsseldorfie. Tu czas płynie inaczej
Weekend w Kolonii. Zabytki, zakupy i słynna woda kolońska
Pozytywne wibracje. Miasta poza utartym szlakiem
Dla dzieci i dla dorosłych. Niemieckie parki rozrywki
Czekolada, samochody, sztuka i piłka nożna. Najlepsze niemieckie muzea
Piwo i inne lokalne przysmaki. Historie z pianką w tle
Odkryjcie Nadrenię Północną-Westfalię na rowerze
Dzika natura i cuda przyrody na obszarze Nadrenii Północnej-Westfalii

Więcej informacji o atrakcjach turystycznych Nadrenii Północnej-Westfalii: www.nrw-tourism.com