Fly4free.pl

-- 17 Gru 2024 11:48 --

W Uzbekistanie byliśmy we dwójkę w okresie 7 – 22 maja 2024 roku.

Trasa: Taszkent – Samarkanda- Shahrisabz - Chiwa – Buchra - Taszkent.

Na stronie Agnieszki zamieściliśmy nasze zdjęcia (Agnieszki w zdecydowanej przewadze, moje w mniejszości) z wyjazdu do UZBEKISTANU. Byliśmy tam od 7 – 22 maja 2024 roku.
Adres strony Agnieszki:
https://www.art-kozien.pl

adres 1 katalogu z cyklu uzbeckich zdjęć:
https://www.art-kozien.pl/2024_Taszkent.html

Garść informacji praktycznych

SAMOLOT
Skorzystaliśmy z oferty promocyjnej PLL LOT. Wylot z Krakowa, z przesiadką w Warszawie, do Taszkentu. Za pojedynczy bilet w dwie strony zapłaciliśmy 1799 PLN (z bagażem rejestrowanym do 23 kg). Bilety kupiliśmy w pierwszej promocji jaka pojawiła się zimą 2024 roku po informacji o uruchomieniu od maja tej trasy przez LOT. W późniejszych tygodniach były znacznie lepsze cenowo oferty naszego przewoźnika (kilkakrotnie w wysokości 1499 PLN z bagażem podręcznym, ostatnia w grudniu 2024 r.). Co jakiś bardzo dobre ceny oferuje również Turkish Ailines, jednak z przesiadką w Stambule.

POGODA
Nasz uzbecki wyjazd wypadł w maju 2024 (14 dni). Klimatycznie to dobry czas, choć mieliśmy spore wahania aury. W pierwszych dniach trafiliśmy na gorsza pogodę – było sporo chmur, trochę deszczu, a temperatury w Samarkandzie w dzień oscylowały w przedziale 17-20 stopniu. Jednak później było już w przewadze słońce, a termometr pokazywał temperatury do 30 stopni. Generalnie najlepszy czas na zwiedzanie tego kraju to okres od połowy kwietnia do połowy czerwca i od końca sierpnia do połowy października. W letnich miesiącach jest bardzo ciepło – temperatury często lokują się w pobliżu 40 stopni. W zimie natomiast bywa bardzo zimno, temperatury często spadają do -30 stopni, a do tego dochodzą silne i uciążliwe wiatry.

PIENIĄDZE
Waluta: sum (UZS). Orientacyjny kurs: 1 PLN = 3100 - 3200 UZS. Praktycznie jest zabrać ze sobą dolary i wymienić od razu na lotnisku odpowiednią kwotę (kantor jest w pierwszym pomieszczeniu po dokonaniu odprawy paszportowej). Poza lotniskiem dolary można wymieniać w bankach. Kantory walutowe – tak popularne na polskich ulicach - nie istnieją (przynajmniej ja ich nigdzie nie widziałem). W całym kraju obowiązuje jednolity kurs wymiany. Istniej czarny rynek wymiany walut, głównie na bazarach, ale proponowany kurs jest często gorszy od bankowego. Dolarami można także płacić w hotelach, tutaj także najczęściej można wymienić walutę.

W zwiedzanych przez nas miastach były dostępne bankomaty. W tych, z których korzystaliśmy, prowizja za wypłatę wynosiła 1,5%.

W dużych sklepach i restauracjach można płacić kartą.

TRANSPORT
W Uzbekistanie transport jest bardzo tani. Taszkent posiada dobrze rozwiniętą sieć metra, jednorazowy bilet w metrze i na miejskie autobusy kosztuje 2000 UZS (ok. 65 groszy).

Taksówki są tanie, choć zamawiając przygodną taxi kierowca zaproponuje znacznie zawyżoną cenę za przejazd. Trzeba się więc targować. Wygodnym rozwiązaniem jest zainstalowanie na telefonie apki (rosyjskiej) Yandex. Podaje się w niej punkty startu i docelowy, a w apce pojawiają dane taksówki oraz koszt przejazdu. Po wezwaniu taksówka z reguły pojawia się bardzo szybko, a po zakończeniu kursu kierowca inkasuje pieniądze zgodnie z danymi z Yandexa. Yandex działa w dużych miastach, choć nie we wszystkich miejscach. Korzystaliśmy z niego wielokrotnie, dla przykładu kosztów: w Samarkandzie na trasie z dworca kolejowego do hotelu w okolicach Registanu (ok. 7 km, 15 minut jazdy) zapłaciliśmy 18 000 UZS (to niespełna 6 zł). Dla zainstalowania Yandexa wcześniej należy kupić – najlepiej na lotnisku po przylocie – kartę SIM (uzbecka sieć Ucell).

Taksówki kolektywne – korzystne w komunikacji na dalsze odległości. To zwyczajne taksówki na 4 osoby, tyle że współdzielone z innymi pasażerami. Ich wadą jest to, że jeśli jest się pierwszymi pasażerami to trzeba poczekać na pozostałe osoby. Wcześnie trzeba dowiedzieć się, w których punktach miasta można je znaleźć (np. w Samarkandzie ich postój jest w pobliżu Registanu). Za przejazd na trasie z Samarkandy do Shahrisabzu (86 km, ok. 1,5 – 2,0 godziny jazdy) zapłaciliśmy za 2 osoby 100 000 UZS (ok. 32 zł).
Koleje – główne miasta, do których trafiają turyści, czyli Taszkent – Samarkanda – Buchara – Chiwa, leżą wzdłuż jednej linii kolejowej. Na krótszych odcinkach wystarczy skorzystać z pociągu z miejscami do siedzenia, ich standard jest bardzo dobry (wygodne tzw. lotnicze siedzenia).
Dla przykładu przejazd pospiesznym pociągiem na trasie Taszkent – Samarkanda, ok. 300 km, czas przejazdu 3 godz. 30 min., cena za miejsce to 147 110 UZS (ok. 46 zł).

Na najdłuższych trasach kursują pociągi z przedziałami sypialnym. Do wyboru: plackarta (sleeper), czyli miejsca do leżenia bez podziału na zamknięte przedziały, kuszetka (coupe) czyli 4 osobowy przedział z miejscami do leżenia, świeża pościel, ale trochę przypominające te z czasów ZSRR oraz nieco mniej dostępna klasa SV, czyli 2-osobowe przedziały. Dla przykładu na trasie z Taszkentu do Chiwy: ok. 1000 km, czas przejazdu 15 godzin, cena biletu – plackarta (sleeper) 226 556 UZS, (ok. 70 zł), kuszetka (coupe) 320 180 UZS, (ok. 100 zł).

Szczególną pozycję w uzbeckich kolejach zajmuje Afrasiyab – to bardzo szybkie pociągi o dużym komforcie jazdy. Rozwijają prędkość do 240 km/h. Niestety kursują z Taszkentu najdalej do Buchary. Dla przykładu przejazd na trasie Taszkent – Samarkanda, ok. 300 km, czas przejazdu 2 godz. 30 min, cena za miejsce w klasie economy to 245 000 UZS (ok. 80 zł), business – 360 000 UZS (ok. 112 zł). Na zdjęciach pociąg Afrasiyab i jego wnętrze…





…i poczęstunek (w ramach biletu):



Bilety kolejowe trzeba kupować z wyprzedzeniem bo na kilka, kilkanaście dni przed datą wyjazdu pozostają miejsca tylko w najniższej klasie. Szczególnie szybko wyprzedawane są bilety na Afrasiyab. Czasami na krótki czas przed dniem wyjazdu pojawia się pewna pula miejsc, zapewne w wyniku anulowania wcześniejszych grupowych rezerwacji. Bilety można kupić na stronie:
https://eticket.railway.uz/en/home

Alternatywą dla kolei mogą być lokalne linie lotnicze (Uzbekistan Airways). Można np. zamiast jechać pociągiem na trasie Taszkent – Chiwa polecieć samolotem, z tym, że najbliższe Chiwie lotnisko znajduje się w Nukus w odległości ok. 170 km. Na tej trasie, kupując z kilkutygodniowym wyprzedzeniem, ceny biletów lotniczych zaczynają się od ok. 200 zł.

NOCLEGI
Średni standard, czyli zwyczajne dwójki z indywidualną łazienką i ze śniadaniem. Wybieraliśmy hotele/hostele w dogodnych miejscach:
- w Taszkencie w centrum miasta, blisko stacji metra (Kosmonautów), ale w cichej okolicy (Anvar's Guests – 40 USD za noc),
- w Samarkandzie w bezpośredniej bliskości Registanu (B&B Bahodir – 30 USD za noc),
- w Chiwie w obrębie murów starego miasta (Rasul-Nazar – 24 USD za noc)
- w Bucharze także w bliskiej odległości do starej części miasta (Old Safari Hotel – 32 USD za noc).
Każde z tych miejsc było OK.

Nasze hotelowe śniadanie w Samarkandzie:



JEDZENIE:
Zdecydowanie taniej niż w Polsce. Kuchnia uzbecka jest wybitnie mięsna, choć teraz w turystycznych miejscach można dostać potrawy wege.

Obiad w restauracjach w różnej wersji za 2 osoby średnio płaciliśmy 150 000 – 220 000 UZS (45 – 70 zł), w tańszych barach 50 000 – 65 000 UZS (16 – 20 zł). W Shahrisabz w niewielkiej, ale całkiem przyzwoitej restauracji, w karcie były wyłącznie mięsne potrawy. Zapytaliśmy czy możliwe jest coś wegetariańskiego. Przyszedł właściciel, pogadaliśmy, poskrobał się po głowie i powiedział, że coś zrobi. I przygotowali nam całkiem dobre jedzenie, za które zapłaciliśmy… 60 000 UZS (19 zł).

W lokalach zwyczajowo płaci się napiwek. Trzeba sprawdzać na rachunku bo często z automatu jest doliczane 15% za obsługę i wówczas nie płacimy napiwku. Ceny wyżej podane są już z napiwkami..

Oto przykłady naszych obiadów:







Można także jeść bardzo tanio w ulicznych garkuchniach na bazarach, które oferują tradycyjne uzbeckie potrawy – wówczas kosztuje to niewiele.







gołąbki w uzbeckiej wersji…



Inne ceny jedzenia:
butelka wody 1 – 1,5l: 5 000 – 7 000 (1,60 – 2,20 zł)
piwo w restauracji: 35 000 – 40 000 UZS (11,00 – 12,50 zł)



kawa w restauracji: 20 000 UZS (ok. 6,25 zł)
kawa plus ciastka w lokalu: 30 000 – 50 000 UZS (8,50 – 15,60 zł),
pizza na 2 os plus woda w restauracji: 115 000 UZS (36,00 zł)

w pociągu: kubek herbaty: 5 000 UZS (1,60 zł), pierożki porcja: 10 000 UZS (3,10 zł)

Inne ceny (turystyczne zakupy):
Generalnie trzeba się targować, bo to jest wpisane w kulturę handlową kraju.

- herbata kupowana na bazarze (bez specjalnego targowania się) za ok 150-200 gramów: 40 000 – 50 000 UZS (12,50 – 16,50 zł)





- bawełniana kurtka damska (po niewielkich targach) – 300 000 UZS (ok. 93 zł)
- bawełniane spodnie damskie (także po niewielkich targach) – 130 000 UZS (40 zł)
- chusta jedwabna – 100 000 UZS (31 zł)



- bieżnik na stół, ręczny haft (kupiliśmy ten z granatami) – 300 000 UZS (ok. 93 zł)



- laleczka z tradycyjnym uzbeckim ubiorem: 30 000 UZS (9,30 zł)



- ręcznie wytwarzane drewniane figurki o wysokości ok. 6 -7 cm, kupiliśmy 5 sztuk za 100 000 UZS (ok. 31 zł), tym razem bez targowania się, po sympatycznie rozmowie z rzemieślnikiem (na zdjęciu). Figurki ozdobią naszą choinkę

g



MUZEA

Bilety do muzeów nie są wysokie. Najdroższą pozycja był bilet do Registanu (Samarkanda) – 65 000 UZS (ok. 20 zł):



W pozostałych przypadkach z reguły koszty biletów wahały się w przedziale od 20 000 do 40 000 UZS (6,25 – 13,00 zł).

Do wyjątków należy mauzoleum Tamerlana w Samarkandzie, gdzie prócz biletu wejściowego (za 40 000 UZS) posiadacze aparatów fotograficznych za robienie fotek musieli dodatkowo dopłacić aż 50 000 UZS (ok. 16 zł). Natomiast komórkami można było fotografować za darmo.



W Chiwie można kupić karnet do większości muzeów i zabytków w obrębie starego miasta wyznaczonego przez miejskie mury (Iczan Kala). Karnet jest formalnie ważny 24 godzin, w praktyce umożliwia zwiedzanie przez pełne dwa dni. Karnet kosztuje 200 000 UZS (ok. 62 zł), jednak nie obejmuje, niektórych punków, np.:
- wejścia na minaret bok medresy Islam Chodża, to osobny wydatek w wysokości 100 000 UZS (ok. 31 zł) od osoby…



…. i spaceru po miejskich murach.



LUDZIE I BEZPIECZEŃSTWO

W Uzbekistanie podstawowym językiem komunikacji autochtonów z obcokrajowcami jest rosyjski. Jego znajomość u Uzbeków jest powszechna. Znajomość angielskiego (i innych języków) jest sporadyczna. Napisy – nazwy ulic, obiektów, dworców, itd. – pisane są w alfabecie łacińskim w transkrypcji dostawnej do języka uzbeckiego. Często obok są też napisy przy użyciu cyrylicy.



W Uzbekistanie, głównie w dużych miastach, mieszka spora liczebnie rosyjska diaspora (oficjalnie to ok 800 tyś. ludzi). Jednak wrażenie wielkiej liczby Rosjan potęguje to, że są oni absolutnie dominującą grupą wśród turystów (gdybym miał obstawiać to mogą stanowić nawet 80 - 90%). Jednym z powodów tego jest duża dostępności połączeń kolejowych i tanich lotniczych z Rosją.

Przed wyjazdem ostrzegano nas, że Uzbecy są nastawieni bardzo prorosyjsko. Nie mieliśmy okazji tego zweryfikować. Uzbecy są dość otwarci, uczynni, nie ma problemu z nawiązaniem kontaktów (jeśli zna się choć trochę rosyjski), uczynni. Kraj jest bezpieczny, choć jego sąsiedzi często zaliczani są do państw większego ryzyka (Afganistan, Tadżykistan). Nie ma szczególnych problemów z przestępczością. Mieliśmy dwie przygodnych z przeciwnych biegunów. Pierwsza – zostawiłem w ogródku restauracji aparat fotograficznych Canon z teleobiektywem (zwykle noszę go w plecaku, tym razem zrobiłem zdjęcie i odstawiłem na sąsiednie krzesło). Wróciłem tam po może dwóch godzinach. Kelner – młody chłopak – przyniósł z zaplecza mój aparat. Stanowczo odmówił przyjęcia finansowej nagrody. Z przeciwnego bieguna – jeden jedyny raz próbowano nas naciąć w restauracji (w Chiwie). W karty z cenami przy każdej pozycji zamówiliśmy kawy i ciastka. Przy płaceniu rachunek opiewał na ponad dwukrotnie większą kwotę. Protestowaliśmy, a właścicielka przyniosła kartę, w której były zupełnie inne ceny. Agnieszka – jak to ona – sięgnęła za bar po stertę leżących tam kart i wyciągnęła ze spodu kartę, a w niej były „nasze” ceny. Właścicielka zmyła się, a kelnerka zainkasowała właściwy rachunek. Taka przygoda…

Uzbekistan to kraj muzułmański jednak bez takiej religijnej radykalności. Na ulicach wśród mieszkańców jest pełen wachlarz ubiorów, choć kobiety, zwłaszcza starsze, w zdecydowanej większości zakrywają włosy chustami.

Młodsze są bardziej liberalne (te „kolorowe szlafroczki” to bardzo popularny element miejscowej mody)…



Są i takie tradycjonalistki…





…i takie kontrasty





-- 17 Gru 2024 11:52 --

TASZKENT

Spędziliśmy tutaj niewiele czasu. Rano przylecieliśmy, a już następnego dnia pojechaliśmy dalej. Jako jedyne duże miasto, nie m bogactwa wybitnych zabytków. Dominuje zabudowa postsowiecka, trochę nowoczesnych budynków.









Nieco barwy miastu dodaj meczety (głównie świeżej daty. Meczet Hazrati Imam wybudowany w 2007 roku:







w których można spędzić czas niekoniecznie studiując Koran.





Taszkent natomiast na pewno może się pochwalić doskonałym metrem i jego spektakularnymi stacjami, które stanowią także turystyczna atrakcję. My mieszkaliśmy w pobliżu stacji Kosmonautów:





A to inne architektonicznie ciekawe (i trochę dyskusyjne) przystanki metra:











Dużą atrakcją jest wielki Bazar Chorsu. Poprzedza go ulica z garkuchniami i drobnymi sprzedawcami owoców:









chleb w uzbeckiej wersji.



Centralna część Bazaru Chorsu tworzy ogromna budowla w kształcie dysku wypełniona setkami kramów:















CDN

Warto zakupić tanią ceramikę uzbecką - taki ichniejszy Bolesławiec np. komplet czajnik , duży talerz , czarki do herbaty nawet za 230.000 / około 70 PLN i można dokupić np. małe talerze po około 77.500 / 10 PLN .... Tylko konicznie dobrze zapakujcie oddzelając wszystkie częci np. papierem oraz najlepiej ofoliować wszystko i do.......... podręcznego

Gdzieś mi się kiedyś obiło o oczy, że w Uzbekistanie są bardzo tanie pistacje.
Czy to prawda? Czy może inne orzechy/bakalie też?

_________________

W Uzbekistanie na każdym bazarze są suszone owoce oraz orzechy wszelkiego rodzaju. Jednakże ceny nie są aż tak konkurencyjne, aby robić większe zakupy. Suszone morele czy daktyle oraz zioła są milym prezentem z tych stron.
Chyba najbardziej opłacalnym towarem są wszelkiego rodzaju wyroby z jedwabiu.

_________________
Ιαπόνκα76

Faktycznie, jak pisze Japonka78, ceny suszonych owoców i orzechów są tańsze niż w Polsce, ale pewnie nie na tyle by robić tam świąteczne zakupy. Chyba, że na prezenty. Dużo także zależy od umiejętności negocjacyjnych... My kupiliśmy klika niewielkie ilości różnych herbat - 5 woreczków po ok. 100-150 gramów. Płaciliśmy w zależności od rodzaju 25 tyś do 50 tyś. sumów. I już w domu je wypróbowaliśmy. Nie były jakieś wybitne... Z jedną mieliśmy przygodę - po otwarciu woreczka wyroiła się gromadka moli i przez kilka dni mieliśmy kłopot z tą niespodziewana inwazją.

Przed nami wielka trójka miast Uzbekistanu – Samarkanda, Chiwa i Buchara. Na turystycznych forach spotykałem pytania, które z tych miast, przy ograniczonym czasie wyjazdu, można ominąć. Od razu odpowiem – nie wiem. Każde z nich ma niewiarygodnie dużo do zaoferowania. Każde ma swój niepowtarzalny klimat i urodę. Samarkanda błyszczy przepychem monumentalnych budowli wzniesionych głównie w „złotym” okresie XIV i XV wieku. Buchara chwali się zabytkami z tego samego kręgu architektonicznej kultury, ale o znacznie szerszym spektrum czasu ich powstawania, do tego kilku niepowtarzalnej urody starymi meczetami. A Chiwa z kolei prezentuje w swej zabytkowej architekturze pewną surowość pustynnego sąsiedztwa.

SAMARKANDA – szaleństwo zabytków… Z naszego hotelu mieliśmy może pięć minut do najbardziej znanej wizytówki Uzbekistanu Registanu.

Kiedyś było tu rozległe targowisko, a nazwa wzięła się z języka perskiego i oznaczała „miejsce piasku”. W okresie największej świetności Samarkandy zbudowano tutaj w różnym czasie trzy medresy tworząc jeden z najważniejszych ośrodków religijnych, ale także naukowych w tej części świata. Od lewej najstarsza medresa ufundowana przez Uług Bega (wnuka Tamerlana) z początku XV wieku, w środku Tilya-Kori i z prawej medresa Sher-Dor, obie z XVII wieku.









Plac Registanu wypełnia tłum zwiedzających, głównie Uzbeków. To szansa na towarzyskie pogaduszki, ale i chwilę zadumy…







Około kilometra na zachód od Samarkandy znajduje się Mauzoleum Gur-i Mir, miejsce spoczynku Tamerlana (Timura Kulawego) i niektórych jego potomków. Timur jest dla Uzbeków ważną postacią, bohaterem historii, wielkim zdobywcą. Dla mnie to upiór historii, jeden z największych ludobójców. Szlak jego podbojów to masowe mordy, niszczycielska dewastacja wielu krajów.







Pomnik Tamerlana:



Z kolei idąc na północ od Registanu, aleją zamknięta dla samochodów, docieramy do meczetu Bibi Chanum (Bibi Khanum). Z prawej strony alei znajduje się niewielkie mauzoleum, gdzie spoczywa Bibi – ukochanej żony Tamerlana.



Naprzeciw mauzoleum, z lewej strony alei, wznosi się majestatyczny meczet jej imienia.





dziedziniec meczetu…



…i wielka księga Koranu.



Wnętrze meczetu i modlące się kobiety.





Niektóre fragmenty meczetu Bibi Chanum wydają się nieco zrujnowane



W muzeum przy meczecie ujawnia się smutna prawda. Wspaniały budynek już we wczesnych latach XX wieku był tylko smętną ruiną, jak na tych zdjęciach…







Całkowita odbudowa i renowacja, w miarę staranna, została przeprowadzono – co może być zaskakujące - przez władze sowieckie. Choć trwałość prac renowacyjnych może budzić wątpliwość sądząc po stanie niektórych fragmentów meczetu.





Idziemy dalej w tłumie głównie uzbeckich turystów…



….w których wzrostem góruje reprezentant policji turystycznej…



… mijamy w drodze położony na wzgórzu nieduży meczet Hazarat-Hyzr…



… i docieramy do mieniącej się błękitami i turkusami nekropolii Shah-i-Zinda. Kompleks obejmuje około 20 budowli wzniesionych w XIV i XV wieku. Spoczywają tutaj różni notable dworu, a także dwie siostry Tamerlana. Z zewnętrznych schodów jeszcze nie wiemy czego się spodziewać;



Po przekroczeniu bramy nekropolii oszałamiają nas jej kolory. Uliczka jest bardzo wąska więc trudno jest zrobić zdjęcia z szeroka perspektywą.













Samarkandy cdn